Do 30 kwietnia podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mają obowiązek złożenia rocznej deklaracji podatkowej PIT. Zeznanie podatkowe może wykazać nie tylko nadpłatę podatku (zwrot), ale także jego niedopłatę. W artykule wyjaśnimy, czym jest niedopłata podatku PIT, z czego może wynikać i jakie mogą być konsekwencje niezapłacenia niedopłaty w terminie.
Roczne zeznanie podatkowe PIT to urzędowy dokument zawierający informacje o kwotach przychodów, kosztów, zaliczek, ulg i odliczeń podatkowych, z jakich podatnik korzystał w danym roku podatkowym. Stanowi on podstawę do domagania się zwrotu zapłaconego już podatku lub do zapłaty podatku. W kolejnych akapitach skupimy się na drugiej opcji, czyli niedopłacie podatku dochodowego.
W każdym miesiącu podatnicy podatku dochodowego (lub płatnicy — w ich imieniu) mają obowiązek odprowadzania zaliczek na tenże podatek. Jednak dopiero w rocznym zeznaniu PIT ustala się rzeczywistą należność z tytułu podatku. Do niedopłaty podatku dochodowego dochodzi więc w sytuacji, kiedy kwota zapłaconych w danym roku podatkowym zaliczek na podatek była niższa niż kwota podatku należnego za ten rok.
Z nadpłatą podatku dochodowego mamy do czynienia, kiedy wartość zaliczek na podatek zapłaconych przez podatnika lub pobranych przez płatnika była wyższa niż wartość zobowiązania podatkowego ustalonego za dany rok podatkowy. W takim przypadku urząd skarbowy ma obowiązek zwrotu nadpłaconej kwoty. Niedopłata stanowi z kolei odwrotną sytuację. Mówiąc w sporym uproszczeniu, oznacza ona, że podatnik zapłacił w roku podatkowym niższy niż powinien podatek i musi dopłacić brakującą kwotę.
Informację o niedopłacie otrzymasz po rozliczeniu rocznego zeznania podatkowego PIT. Po wprowadzeniu wszystkich potrzebnych danych deklaracja automatycznie wykaże ewentualną nadpłatę lub niedopłatę.
Jakie są najczęstsze przyczyny niedopłaty podatku dochodowego?
Do najczęstszych przyczyn niedopłaty podatku należą:
● błędy w deklaracji podatkowej: nieprawidłowe obliczenia, nieuwzględnienie ulg podatkowych, błędne wpisanie przychodów i kosztów;
● zmiana źródeł dochodu (praca na kilku etatach, umowy cywilnoprawne: umowa zlecenie, umowa o dzieło, przychody z działalności gospodarczej);
● odprowadzanie niewystarczających zaliczek na podatek;
● zbyt niskie zaliczki odprowadzane przez pracodawcę;
● brak rozliczenia dodatkowych dochodów;
● zmiana progu podatkowego w trakcie roku podatkowego.
Jeśli Twoje zeznanie PIT wskazuje niedopłatę, niezbędne będzie jej uregulowanie. Do kiedy i w jaki sposób należy to zrobić?
Niedopłatę podatku dochodowego za 2024 rok należy zapłacić do 30 kwietnia 2025 roku. Warto pamiętać, że 30 kwietnia jest także ostatnim dniem, w którym podatnicy mogą złożyć zeznanie. Jeśli podejrzewasz możliwość niedopłaty podatku dochodowego, koniecznie rozlicz PIT wcześniej.
Niedopłatę podatku należy przesłać na indywidualny rachunek podatkowy, tzw. mikrorachunek podatkowy. Jeśli nie znasz numeru swojego mikrorachunku podatkowego, wygenerujesz go na stronie: https://www.podatki.gov.pl/generator-mikrorachunku-podatkowego po podaniu numeru PESEL.
Jeśli rozliczasz PIT, korzystając z usługi Twój e-PIT, system automatycznie wygeneruje numer Twojego rachunku podatkowego, a należny podatek uregulujesz online w e-Urzędzie Skarbowym.
Jeśli nie jesteś w stanie jednorazowo opłacić niedopłaty podatku PIT, możesz wnioskować o rozłożenie kwoty na raty. Wniosek możesz złożyć osobiście, w placówce urzędu skarbowego, listownie oraz online za pośrednictwem serwisu Biznes.gov.pl. Należy go także odpowiednio umotywować i dołączyć ewentualne załączniki. Więcej informacji na temat możliwości i sposobu rozłożenia niedopłaty na raty znajdziesz na stronie: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou291
Ważne: wniosek o rozłożenie niedopłaty na raty warto złożyć przed upływem terminu płatności (czyli przed 30.04). Jeśli zrobisz to później, automatycznie powstanie zaległość wynikająca z tytułu odsetek za zwłokę.
Czytaj również: Wniosek o odroczenie terminu płatności podatku - jak złożyć?
Brak opłacenia niedopłaty podatku PIT poniesie za sobą określone konsekwencje. Jakie?
Jeśli spóźnisz się z uregulowaniem niedopłaty, urząd skarbowy automatycznie naliczy odsetki za zwłokę. Ich wartość wynosi aktualnie 14,5% w stosunku rocznym.
Odsetki naliczane są już od pierwszego dnia zwłoki w uiszczeniu niedopłaty.
Jeśli chcesz obliczyć wysokość odsetek, możesz skorzystać z dostępnych w internecie kalkulatorów. Dobrym sposobem będzie także zasięgnięcie informacji bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Możesz zrobić to telefonicznie lub odwiedzając oddział.
Jeśli chcesz uniknąć odsetek od niedopłaty, możesz złożyć wniosek o ich umorzenie lub rozłożenie na raty. W obu przypadkach procedura jest bowiem niemal identyczna. Jedyną różnicę jest sama treść wniosku. Urząd skarbowy nie zastosuje bowiem innej ulgi, niż ta, o którą wnioskujesz. Jeśli chcesz, by fiskus umorzył odsetki, taką informację powinieneś zawrzeć w dokumencie.
Jeśli nie uregulujesz niedopłaty podatku w terminie, urząd skarbowy rozpocznie procedurę windykacyjną.
Pierwszym krokiem, jaki podejmie, aby „przypomnieć” Ci o zaległości i zmotywować do zapłaty należnego podatku będzie wysłanie wezwania do zapłaty. Jeśli mimo wezwania nie uregulujesz długu, fiskus będzie miał prawo przekazać sprawę komornikowi.
Jeśli zaległość podatkowa stanie się przedmiotem egzekucji komorniczej, aby odzyskać należne urzędowi pieniądze, komornik będzie mógł zająć zgromadzone na Twoich kontach bankowych środki, wynagrodzenie czy należące do Ciebie ruchomości. Egzekucja wiąże się także z koniecznością uiszczenia kosztów postępowania. Jeśli kwota zaległości podatkowej jest niewielka, koszty komornicze mogą ją przekroczyć.
Zaległości podatkowe mogą zostać także potraktowane jako wykroczenie lub przestępstwo. W przypadku wykroczenia podatnik naraża się na grzywnę, w przypadku przestępstwa — nawet na pozbawienie wolności.
Jeśli w zeznaniu podatkowym wyszła ci niedopłata a termin zapłaty podatku zbliża się wielkimi krokami i nie dysponujesz środkami finansowymi - możesz rozważyć skorzystanie z pożyczki online RRSO 0%, na której spłatę będziesz mieć aż 61 dni.
Co możesz zrobić, aby uniknąć niedopłaty podatku dochodowego w przyszłości?
Aby uniknąć niedopłaty podatku, warto regularnie monitorować kwoty odprowadzanych do urzędu zaliczek podatkowych. Zrobisz to na stronie e-Urzędu Skarbowego w zakładce Sprawdź́ wpłacone i zaksięgowane zaliczki w Urzędzie Skarbowym w roku podatkowym.
Nieocenionym wsparciem może być także pomoc doświadczonego księgowego lub doradcy podatkowego. Konsultacja z ekspertem przyda się zwłaszcza osobom prowadzącym działalność gospodarczą, czerpiącym dochody z wielu źródeł lub pracującym za granicą.
Niedopłata podatku dochodowego może wynikać z faktu, że podatnik nie jest świadomy wejścia w drugi próg podatkowy. Aby zminimalizować takie ryzyko, warto korzystać z kalkulatorów podatkowych, które pozwolą zweryfikować tę kwestię.